พฤติกรรมการจัดการขยะอาหารของชุมชนในเขตเทศบาลนครภูเก็ต จังหวัดภูเก็ต

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงเพื่อ 1) ศึกษาพฤติกรรมการจัดการขยะอาหารของชุมชน 2) เปรียบเทียบพฤติกรรมการจัดการขยะอาหารของชุมชนจำแนกตามปัจจัยส่วนบุคคล 3) ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคลและพฤติกรรมการจัดการขยะอาหารของชุมชน และ 4) เสนอแนะแนวทางการจัดการขยะอาหารของชุมชนในเขตเทศบาลนครภูเก็ต กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ที่เกี่ยวข้องในการจัดการขยะอาหาร ตั้งแต่ต้นทาง กลางทาง และปลายทาง ได้แก่ ประชาชน หัวหน้าชุมชน 17 ชุมชน และ เจ้าหน้าที่กลุ่มงานสิ่งแวดล้อมเทศบาลนครภูเก็ต โดยใช้แบบสัมภาษณ์แบบเจาะจงจำนวน 57 คน  เพื่อตอบวัตถุประสงค์ของการวิจัยให้ครอบคลุม แล้วใช้สถิติเชิงพรรณนา คือ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และทดสอบความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรด้วยค่า Chi-square เพื่อวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา (Content Analysis) ผลการวิจัยพบว่า

1. พฤติกรรมการจัดการขยะอาหารของชุมชน คือ ขยะอาหารถูกจัดการตั้งแต่ต้นทางโดยภาชนะคัดแยก การติดป้ายประชาสัมพันธ์ พบว่ามี 2 ชุมชน คือ ชุมชนสะพานร่วม 2 และชุมชนหลังศาลากลาง มีการคัดแยกขยะอาหารนำไปทำน้ำหมักชีวภาพ และหมักทำปุ๋ยในถังหมักแบบเติมอากาศในครัวเรือน (ถังไม่มีวันเต็มเต็ม) ซึ่งเห็นผลในรูปธรรมชัดเจนที่สุด


2. ระดับพฤติกรรมการจัดการขยะอาหารของชุมชนในเขตเทศบาลนครภูเก็ตทั้ง 5 ประเด็น ได้แก่ การกำจัดขยะอาหาร การคัดแยกขยะอาหาร การรณรงค์ประชาสัมพันธ์สร้างความตะหนักประเด็นขยะอาหาร การวางแผนลดขยะอาหาร แนวทางกำจัดขยะอาหาร พบว่าพฤติกรรมอยู่ในระดับปานกลางค่าเฉลี่ยเท่ากับ 2.34 ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานเท่ากับ .18


3. ผลการเปรียบเทียบปัจจัยส่วนบุคคลด้าน 5 ด้าน ได้แก่ เพศ อายุ อาชีพ ระดับการศึกษา รายได้ต่อเดือน พบว่า เพศ อายุ อาชีพ  รายได้ต่อเดือนกับพฤติกรรมการจัดการขยะอาหารของชุมชนในเขตเทศบาลนครภูเก็ตไม่มีความแตกต่างทางสถิติ (p > 0.05) ส่วนด้านระดับการศึกษาพบความแตกต่างทางสถิติ (p < 0.05)


4. ขยะอาหารหากคัดแยกตั้งแต่ต้นทางก่อให้เกิดประโยชน์อย่างยั่งยืนส่งผลดีต่อเศรษฐศาสตร์ สังคมสิ่งแวดล้อม โดยขยะอาหารที่สภาพดีควรนำไปใช้ประโยชน์โดยตรง เช่น การนำไปเป็นอาหารสัตว์ หากเสียสภาพควรนำไปหมักแบบไร้อากาศเพื่อผลิตก๊าซชีวภาพ และหมักปุ๋ยเพื่อนำไปใช้ประโยชน์ในเทศบาลนครภูเก็ตต่อไป