การประเมินความเสี่ยงของการติดตั้งนั่งร้านแบบเหล็ก ประเภทเคลื่อนที่และไม่เคลื่อนที่ : กรณีศึกษา โครงการก่อสร้างอาคารโกดังสินค้า

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อการวิเคราะห์และประเมินความเสี่ยงในการติดตั้งนั่งร้านเหล็กแบบเคลื่อนที่และไม่เคลื่อนที่ที่มีความสูงตั้งแต่ 2 ถึง 10 เมตร ในโครงการก่อสร้างอาคารโกดังสินค้า ใช้เทคนิค Job Safety Analysis (JSA) ร่วมกับวิธีFault Tree Analysis (FTA) ตามระเบียบกรมโรงงานอุตสาหกรรม พ.ศ. 2543 ว่าด้วยการชี้บ่งอันตราย การประเมินความเสี่ยง และการจัดทำแผนบริหารจัดการความเสี่ยง โดยดำเนินการร่วมกับผู้เชี่ยวชาญด้านงานก่อสร้างที่มีประสบการณ์มากกว่า 5 ปี จำนวน 20 คน ประกอบด้วยผู้จัดการโครงการ วิศวกร เจ้าหน้าที่ความปลอดภัย หัวหน้างาน และผู้ปฏิบัติงานติดตั้งนั่งร้านในโครงการ

ผลการศึกษาพบว่า นั่งร้านทั้งสองประเภทมีขั้นตอนการติดตั้ง 8 ขั้นตอน ซึ่งแตกต่างกันเพียง 1 ขั้นตอน โดยนั่งร้านแบบไม่เคลื่อนที่มีขั้นตอนการปรับพื้นดิน ขณะที่นั่งร้านแบบเคลื่อนที่มีข้อจำกัดต้องติดตั้งบนพื้นคอนกรีต การวิเคราะห์ด้วย JSA พบว่า มี 4 เหตุการณ์ที่มีระดับความเสี่ยงสูงในนั่งร้านแบบไม่เคลื่อนที่ ได้แก่ พื้นไม่ราบเรียบ ปรับระดับฐานไม่เท่ากัน ใช้อุปกรณ์ชำรุด และผู้ปฏิบัติงานไม่สวมใส่อุปกรณ์ป้องกันการตก โดย 3 เหตุการณ์หลังยังพบในนั่งร้านแบบเคลื่อนที่ด้วย เมื่อวิเคราะห์ด้วย FTA พบว่า ความเสี่ยงหลักเกิดจาก 13 เหตุการณ์ย่อย ซึ่งนำไปสู่เหตุการณ์หลัก ได้แก่ การพังทลายของนั่งร้านและการตกจากที่สูง โดยไม่พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ระหว่างประเภทของนั่งร้าน สำหรับเหตุการณ์ที่ผู้ปฏิบัติงานไม่สวมใส่อุปกรณ์ป้องกันการตก พบว่า เกิดจาก 15 เหตุการณ์ย่อย ซึ่งส่งผลต่อความเสี่ยงหลักเช่นกัน โดยไม่พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 จากผลการวิจัย ผู้วิจัยได้เสนอ แนวทางการควบคุมและลดความเสี่ยงในการติดตั้งนั่งร้านถูกนำเสนอภายใต้หลัก 4M1E โดยมุ่งเน้นการอบรมและบังคับใช้มาตรการด้านความปลอดภัยต่อผู้ปฏิบัติงาน (Man), การตรวจสอบและรับรองอุปกรณ์นั่งร้านให้อยู่ในสภาพพร้อมใช้งาน (Machine/Material), การกำหนดขั้นตอนควบคุมที่เป็นระบบ (Method) และการปรับสภาพพื้นที่หน้างานให้มั่นคงปลอดภัยก่อนติดตั้ง (Environment)