การประเมินความเสี่ยงในการยกท่อเหล็กด้วยปั้นจั่นเหนือศีรษะโดยการวิเคราะห์ความผิดพลาดแบบแผนภูมิต้นไม้ร่วมกับการวิเคราะห์ลักษณะข้อบกพร่องและผลกระทบ: กรณีศึกษาโรงงานผลิตท่อเหล็กเหนียว

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มุ่งวิเคราะห์ความเสี่ยงในการใช้อุปกรณ์ยกท่อด้วยปั้นจั่นเหนือศีรษะในโรงงานผลิตท่อเหล็กเหนียว โดยใช้การวิเคราะห์ความเสี่ยงเชิงระบบด้วย Fault Tree Analysis (FTA) และ Failure Modes and Effects Analysis (FMEA) โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อชี้บ่งอันตราย ประเมินความเสี่ยงและเสนอแนวทางการจัดการความเสี่ยงในกระบวนการยกและเคลื่อนย้ายท่อเหล็กเหนียวด้วยปั้นจั่นเหนือศีรษะ ข้อมูลในการวิจัยได้มาจากการสัมภาษณ์พนักงานในโรงงานกรณีศึกษาโดยการคัดเลือกแบบเฉพาะเจาะจง ซึ่งเป็นผู้ที่มีบทบาทเกี่ยวข้องโดยตรงกับกระบวนการยกและเคลื่อนย้ายท่อเหล็กจำนวน 37 คน ข้อมูลจากการสังเกตการณ์ภาคสนามโดยตรงของผู้วิจัยจำนวน 20 ครั้ง และข้อมูลสถิติอุบัติเหตุภายในโรงงานกรณีศึกษา ซึ่งถูกนำมาวิเคราะห์ร่วมกันโดยใช้ FTA และ FMEA ผลการวิเคราะห์จาก FTA ใช้เป็นพื้นฐานในการระบุจุดบกพร่องสำคัญที่นำไปสู่ความล้มเหลว ซึ่งถูกนำไปวิเคราะห์เชิงปริมาณต่อโดยใช้วิธี FMEA ผลการวิเคราะห์พบว่า โหมดความล้มเหลวที่มีค่า RPN (Risk Priority Number) อยู่ในระดับความเสี่ยงสูง ได้แก่ การติดตั้งสะเก็นผิดวิธี (RPN = 210) และการหักของตะขอเนื่องจากมุมยกที่ไม่เหมาะสม (RPN = 200) นอกจากนี้ยังพบว่า ผลการวิเคราะห์มีความสอดคล้องกับข้อมูลอุบัติเหตุในฐานข้อมูลของ OSHA ข้อกำหนดด้านความปลอดภัยตามกฎหมายของประเทศไทย และข้อกำหนดสากล โดยเฉพาะในประเด็นเรื่องการใช้อุปกรณ์ยกที่เหมาะสม และการตรวจสอบอุปกรณ์ก่อนการใช้งาน จากผลการวิเคราะห์ดังกล่าว จึงเสนอแนะแนวทางที่เหมาะสมในการเพิ่มความปลอดภัยในกระบวนการยกและเคลื่อนย้ายท่อเหล็ก ได้แก่ การจัดอบรมและพัฒนาทักษะของพนักงานในงานยก การตรวจสอบ บำรุงรักษาอุปกรณ์ยกอย่างสม่ำเสมอ และการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีในการควบคุมและป้องกันอุบัติเหตุ เพื่อเสริมสร้างระบบความปลอดภัยในการปฏิบัติงานอย่างยั่งยืน การศึกษานี้จึงมีส่วนช่วยในการยกระดับองค์ความรู้ด้านการจัดการความเสี่ยงในภาคอุตสาหกรรม และสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการพัฒนาแนวทางปฏิบัติที่เหมาะสมสำหรับโรงงานประเภทอื่นในอนาคต